Afrika sardunyası, Botanik bilim dalında Pelargonium sidoides olarak bilinen Güney Afrika’da yetişen yerli halk tarafından yıllardan beri çeşitli sağlık sorunlarında destekleyici tedavi olarak kullanılan bir bitkidir.

Geleneksel kullanımda geçmiş dönemlerde halk hastalıklara karşı Afrika Sardunyasının kökünü kaynatarak kullanmış ve hala kullanmaya devam etmektedir. Bunu keşfeden bilim insanları bitkinin kökünden elde edilen ekstreyi kullanarak farklı dozaj şekillerinde bu ürünü hem ilaç hammaddesi hem de gıda takviyesi olarak piyasaya sürmektedir. Bu dozaj şekilleri sıvı ekstre, tablet, şurup ve oral solüsyondur.

Yetişkinlerde soğuk algınlığı, akut bronşit, tonsillofarenjit ve akut rinosinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarında kullanılmaktadır. Çocuklarda ise akut bronşit ve çeşitli üst solunum yolu enfeksiyonlarında semptomları iyileştirmek için tercih edilmektedir.

Antibakteriyel etki

Akut üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE) ve çeşitli mide bağırsak problemlerine sebep olan bakteriler başta olmak üzere pek çok bakteri üzerine köklerinden elde edilen ekstrenin antibakteriyel etkinlik gösterdiği ileri sürülür.

İmmünomodülatör etki

İçerisinde bulunan bol miktardaki polifenoller sayesinde antioksidan özellik gösterir. Antioksidan etkisi sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir.

Antiviral etki

Köklerinden elde edilen sulu ekstre herpes simplex virüslerine karşı azaltıcı etki gösterir.

Mukolitik etki

Bitki kökünden elde edilen etanol ekstrenin mukoza üzerine lokal uygulamada mukolitik etki gösterdiği ancak ekstre içinde yer alan bazı bileşiklerin astrenjan* etkisi sebebiyle kullanım sınırı olması gerektiği belirtilmiştir.

*Astrenjan etki: Doku büzücü etki

Sıklıkla mide bulantısı, kusma, diyare, epigastrik ağrı, disfaji* gibi pek çok gastrointestinal yan etki görülmüştür.

Hipersensitivite reaksiyonları, bronkospazm, kaşıntı, anaflaksi, tip 1 aşırı duyarlılık reaksiyonları da görülmüştür.

Disfaji: Yutma güçlüğü

Bitki, antikoagülan/antiplatelet ilaçlarla aynı grup bileşikleri içerdiği (kumarin grubu) için additif etki göstereceği ve kanama riski artacağı için beraber kullanımı önerilmemektedir.

İmmünsupresan ilaçlarla beraber kullanıldığında etkilerini azaltabileceği için beraber kullanımı önerilmez.

• Aktif bileşenlere karşı aşırı duyarlılık gelişebilir.
• Hafif burun ve diş eti kanamasına ve gastrointestinal sıkıntılara (bulantı, kusma, ishal gibi) neden olabilir.
• Antikoagülan/antiplatelet tedavisi gören hastaların güvenli kullanımına ilişkin yeterli veri bulunmadığından kullanılmamalıdır.
• Karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları olan hastalarda kullanılmamalıdır.
• Cerrahi operasyondan iki hafta önce kullanımı kesilmelidir.
• Bir haftalık kullanımı süresince hastalık belirtilerinin geçmemesi durumunda veya kullanımı sırasında istenmeyen etki görülürse hekime danışılmalıdır.
• 6 yaşın altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır.
• Yeterli veri olmaması nedeniyle hamilelerde ve emzirenlerde kullanılmamalıdır.
• Bitkisel ürünlerle tedavi konusunda eğitim görmüş hekim ve eczacı denetiminde kullanılmalıdır.