GESTASYONEL DİYABET HAKKINDA BİLMENİZ GEREKENLER

Gestasyonel diyabet (GDM), dünya genelinde gebelerin yaklaşık %15'ini etkileyen, gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterinde ortaya çıkan, genellikle doğum sonrası kaybolan hiperglisemi durumudur. GDM, gebelikte meydana gelen hormonal değişikliklerin ve vücutta artan insülin direncinin sonucudur. Erken tanı ve doğru yönetim ile anne ve bebek sağlığı üzerindeki olumsuz etkiler en aza indirilebilir. Ancak günümüzde fast food tüketiminin artışı ve obezite oranlarındaki artış, GDM prevalansını artırmış ve halk sağlığını tehdit eden bir problem haline gelmiştir.

Diyabet, pankreas β hücrelerinden insülin üretimi ve etkinliğini etkileyen kronik bir metabolik hastalıktır.

• Tip 1 diyabet (T1DM)

Pankreasta bulunan ve insülin üreten β hücrelerinin tahrip olmasından kaynaklanan insülin eksikliğidir. 

• Tip 2 diyabet (T2DM)

Vücutta insülin üretimine karşın vücutta insüline karşı direnç gelişir. Genetik yatkınlık, sedanter yaşam, obezite gibi etmenler tip 2 diyabet gelişimine sebep olan etmenlerdendir.

• Gestasyonel Diyabet (GDM)

Halk arasında gebelik diyabeti olarak adlandırılan gestasyonel diyabet (GDM), gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterında gelişen, önceden var olmayan hiperglisemi olarak tanımlanır. Gebelik süresince değişen hormon düzeyleri insülin direncine zemin oluşturmaktadır. Fast food tüketiminin artması ve obezitenin yaygınlaşmasıyla gestasyonel diyabet tanısı alan gebe sayısı da artmaktadır. Bu durum çeşitli gebelik komplikasyonlarını da beraberinde getirmektedir.Halk arasında gebelik diyabeti olarak adlandırılan gestasyonel diyabet (GDM), gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterında gelişen, önceden var olmayan hiperglisemi olarak tanımlanır. Gebelik süresince değişen hormon düzeyleri insülin direncine zemin oluşturmaktadır. Fast food tüketiminin artması ve obezitenin yaygınlaşmasıyla gestasyonel diyabet tanısı alan gebe sayısı da artmaktadır. Bu durum çeşitli gebelik komplikasyonlarını da beraberinde getirmektedir.

• Aşırı kilolu veya obez olmak,
• Daha önce bozulmuş glukoz toleransı, gestasyonel diyabet veya >9 lb (4.080 gram) ağırlığında bir bebek doğurma öyküsü,
• Ailede diyabet öyküsü (özellikle birinci derece akraba),
• Polikistik over sendromu (PCOS), 
• Hipertansiyon, 
• Glukokortikoid kullanımı,
• Kötü obstetrik sonuç öyküsü,
• Yaş (>25 yıl),
• Yüksek riskli etnik köken,
• Çoğul gebelik (ikiz,üçüz…)

• Yüksek miktarda kırmızı et tüketimi, 
• İşlenmiş et ürünleri, 
• Rafine tahıl ürünleri, 
• Tatlılar, 
• Patates kızartması,
• Şekerli içecekler

Bu tür gıdalar insülin direncini artırarak kan glukoz değerini yükseltebilir.

Uluslararası Diyabet ve Gebelik Çalışma Grubu Birliği (IADPSG), daha önce diyabet tanısı almamış tüm kadınların gebeliğin 24-28. Haftalarında 75 gramlık 2 saatlik oral glukoz testi (OGCT) yapılmasını önermektedir.

Gestasyonel diyabeti (GDM) test etmek için iki güncel yaklaşım vardır:

1. Tek aşamalı yaklaşım: Tek bir 75 g oral glukoz testi (OGCT) yapılır.
2. İki aşamalı yaklaşım: İlk olarak 50 g oral glukoz testi (OGCT) kullanılarak bir tarama gerçekleştirilir; bu testin sonuçları 7,7 mmol/L'ye (130-140 mg/dL) eşit veya daha yüksek bir glukoz değeri gösteriyorsa analiz edilen gebe kadın OGCT'den birkaç gün sonra doğrulayıcı bir 100 g OGCT'ye tabi tutulmalıdır.

Beslenme ve fiziksel aktivite ile glisemik hedeflere ulaşamayan gestasyonel diyabetli (GDM) kadınlar için tanıdan sonraki bir hafta içinde beslenme regülasyonu ve fiziksel aktiviteye ek olarak bir farmakolojik ajan eklenmelidir. İnsülin, gestasyonel diyabet (GDM) için altın standart tedaviyi oluşturur. Bunun yanı sıra, bazı uluslararası kuruluşlar, metformin ve gliburid gibi oral antidiyabetik ajanların da hamilelikte kullanımını onaylamıştır.

İnsülin tedavisi, insan plasentasından az geçmesi nedeniyle gebelikte güvenle kullanılmaktadır, Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Lispro ve aspart gibi hızlı etkili insülin analogları, NPH gibi orta etkili insülin analogları ve uzun etkili insülin analoğu olan detemir gebelik kategorisi B olarak kabul etmektedir.