
Sitikolin endojen olarak sentezlenebilir veya farmasötik bir takviye olarak uygulanabilir. Hücre membranlarının bir bileşeni olan fosfatidilkolinin sentezlenmesi sürecinde hayati bir ara madde olarak işlev görür. Bu molekülün kimyasal tanımı sitidin difosfat kolindir (CDP-kolin) ve nöronal yapının korunmasında ve sinir sistemi işlevinin kolaylaştırılmasında önemli bir rol oynadığı gösterilmiştir. Özellikle beyin hücrelerinin onarımı ve yenilenmesi sürecine kritik katılımı ile dikkat çekmiştir.
Sitikolin, sitidin ve kolin moleküllerinin birleşmesiyle oluşur. Bu bileşenler hücre zarının yapısındaki fosfatidilkolinin sentezi için gereklidir. Fosfatidilkolin, hücre zarının esnekliğini ve bütünlüğünü korumada ve hücreler arası iletişimi kolaylaştırmada rol oynar.
Sitikolinin ayrıca vücutta asetilkolin üretimine katkıda bulunduğu da gösterilmiştir. Bu nörotransmitter öğrenme, hafıza ve kas hareketlerindeki rolü nedeniyle özel bir öneme sahiptir. Sonuç olarak, sitikolin bilişsel işlevlerin sürdürülmesi ve geliştirilmesinde hayati bir bileşendir.
Oksidatif stres ve inflamasyon, nörodejeneratif bozuklukların gelişiminde kritik faktörler olarak tanımlanmıştır. Güçlü antioksidan özelliklere sahip olduğu gösterilen bir bileşik olan sitikolinin, serbest radikallerin üretimini azaltarak sinir hücrelerini koruduğu bulunmuştur. Antioksidan etkilerine ek olarak, sitikolinin mitokondriyal fonksiyonları destekleyerek hücresel enerji üretimini arttırdığı da gözlemlenmiştir.
Doğal kaynaklardan doğrudan sitikolin alamayız ancak kolin sitikolin üretimini destekler bu sebeple kolin içeriği bazı doğal kaynaklar şunlardır:
- Yumurta Sarısı
- Sakatat
- Soya Fasulyesi ve Diğer Baklagiller
- Brokoli ve Karnabahar
- Fındık ve Ceviz
Takviye Seçenekleri:
- Sitikolin Kapsülleri
- Sitikolinli Multivitaminler
- Sitikolin İçeren Nootropik Takviyeler
Sitikolinin nöroprotektif etkileri, serebral iskemi ve travmatik beyin hasarı gibi durumlarda önemli araştırmaların odak noktası olmuştur. Hayvan modellerinin kullanıldığı çalışmalar, sitikolinin nöronal kaybı azalttığını ve beyin plastisitesini desteklediğini göstermiştir. Bununla birlikte, büyük ölçekli klinik çalışmalar, sitikolinin inme sonrası nörolojik iyileşmeyi desteklemedeki sınırlı bir etkinliğinin olduğunu göstermiştir.
Bununla birlikte, sitikolin, Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere nörodejeneratif hastalıklar bağlamında da araştırma konusu olmuştur. Alzheimer hastalığından muzdarip hastalar üzerinde yapılan bir dizi çalışma, sitikolinin bilişsel işlevleri geliştirme potansiyeline işaret etmiştir. Ancak, bu bulguların doğrulanması için bu alanda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Bireyler yaşlandıkça, bilişsel işlevlerde gözlenen bir düşüş vardır. Bazı gıdalarda ve ilaçlarda bulunan bir bileşik olan sitikolinin, hafıza, dikkat ve öğrenme süreçlerinde yer alan nörotransmitterlerin dengesini düzenleyerek bilişsel performansı artırdığı varsayılmaktadır. Orta yaşlı ve yaşlı bireyler üzerinde yapılan çok sayıda çalışma, sitikolinin hafıza performansını artırabileceğini öne sürmüştür.
Glokom gibi göz hastalıklarında sitikolinin nöroprotektif etkileri üzerine araştırmalar yapılmaktadır. Sitikolinin retina hücrelerini koruyarak görme fonksiyonlarını iyileştirebileceği varsayılmaktadır.
Sitikolin, beyin sağlığı üzerinde çok yönlü etkileri olan bir bileşiktir ve nöroprotektif özellikleri özellikle ilgi çekicidir. Klinik araştırmalardan, özellikle bilişsel işlevler üzerindeki olumlu etkilerini destekleyen çok sayıda kanıt olsa da, inme ve diğer nörolojik hastalıklarda kullanımına ilişkin veriler daha az nettir. Gelecekteki büyük ölçekli çalışmaların sonuçları, sitikolinin terapötik potansiyelinin daha eksiksiz bir şekilde anlaşılmasına yardımcı olacaktır.
Al-Kuraishy, H. M., & Al-Gareeb, A. I. (2020). Citicoline improves human alertness and visual working memory: the role of neuronal activation and oxidative stress. Basic and Clinical Neuroscience, 11(4), 423.
Baris, E. (2022). Siticoline and Choline Arachidonic Acid Pathway Aracidonic Acid Pathway Aracili Etkisi in Inflammatory Response to Lipopolysaccharide in Cicans (Doctoral dissertation, Dokuz Eylül University (Turkey)).
Bermejo, P. E., Dorado, R., Zea-Sevilla, M. A. (2023). The role of citicoline in patients with mild cognitive impairment. Neuroscience Insights, 18, 26331055231152496.
Jacotte-Simancas, A., Costa-Miserachs, D., Coll-Andreu, M., Torras-Garcia, M., Borlongan, C. V., Portell-Cortés, I. (2015). Effects of voluntary physical exercise, citicoline.
Savran, M. (2010). In the prevention of epidural fibrosis in rats, systemic and local efficacy of citicoline in a laminotomy/discectomy model (Master's thesis, Bursa Uludag University (Turkey)).
Secades, J. J., Lorenzo, J. L. (2006). Citicoline: pharmacological and clinical review, 2006 update. Methods and Findings in Experimental and Clinical Pharmacology, 28, 1-56.
Spiers, P. A., Myers, D., Hochanadel, G. S., Lieberman, H. R., Wurtman, R. J. (1996). Citicoline improves verbal memory in aging. Archives of Neurology, 53(5), 441-448.