
Kuersetin, meyve ve sebzelerde bolca bulunan sarı renkte, doğal olarak oluşan bir flavonoiddir. Adı, Latince 'quercetum' kelimesinden türetilmiştir ve bu kelime meşe ormanı veya meşe odunu anlamına gelir. Bitkilerde kuersetin, büyüme ve üreme dahil olmak üzere çeşitli fizyolojik süreçlerde önemli bir rol oynar. Bu bileşik ayrıca insanlar için birçok sağlık faydası sunar.
Soğanlar (Allium cepa), beyaz ve kırmızı, kuersetinin en zengin kaynaklarından biridir. Sitrüs meyveleri, elma, maydanoz, adaçayı, üzümler, koyu kirazlar ve yaban mersini, böğürtlen ve yaban mersini gibi meyveler de dikkate değer miktarda kuersetin içerir. Çay, özellikle Camellia sinensis bitkisinden yapılan çeşitler, bu faydalı bileşiğin bir diğer önemli kaynağıdır. Papatya ve mürver gibi bitki çayların da daha az miktarlarda kuersetin vardır.
Kuersetin, Ginkgo biloba, St. John’s Wort (Hypericum perforatum) ve siyah mürver (Sambucus canadensis) gibi tıbbi bitkilerde de bulunur. Ayrıca, zeytinyağı, kırmızı şarap ve bal, kuersetin açısından önemli diyet kaynaklarıdır ve ayrıca takviye olarak da alınabilir.
- Kardiyo-protektif etki
Hayvan çalışmaları ve klinik veriler, kuersetinin güçlü bir kardiyo-protektif etkisi olduğunu önermektedir. Bu bileşik, anti-inflamatuar ve antioksidan özellikleri sayesinde yüksek kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. Ayrıca, kuersetin, kalp yetmezliği, diyabetik kardiyomiyopati ve iskemi kalp hastalığı gibi kalp rahatsızlıkları nedeniyle zayıflayan kalp kasının gücünü geri kazanmaya yardımcı olabilir.
- Anti-inflamasyon
Kuersetin, uzun süreli anti-inflamatuar etkileriyle bilinir. Hem hayvanlar hem de insanlar üzerinde farklı hücre tiplerinde etki gösterir. Mast hücrelerini stabilize etmeye ve sindirim sistemini korumaya yardımcı olur. Kuersetin ayrıca iltihaplanma ve bağışıklık yanıtlarını dengeli bir şekilde kontrol etmeye yardımcı olur. Ek olarak, bağışıklık sistemi için önemli olan dendritik hücrelerin aktivitesini baskılayabilir.
- Anti-kanser
Geniş antioksidan aktivitesi sayesinde, kuersetin insan kanser hücrelerine doğrudan saldırabilir, onların ölümünü başlatabilir ve sonuç olarak kanserli dokunun ilerlemesini engelleyebilir. Kanserli hücreler üzerindeki zararlı etkilerine rağmen, bu bileşik, normal insan hücrelerine yüksek dozlarda bile minimal toksisite gösterir.
- Antiviral aktivite
Çalışmalar kuersetinin viral enfeksiyonların tedavisinde faydalı olabileceğini göstermektedir, çünkü kuersetin türü flavonoller doğrudan antiviral aktivite ve dolaylı anti-inflamatuar etkiler sergiler. Bu bileşikler, viral üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında ölüm oranını önemli ölçüde azaltabilir. İlginç bir şekilde, kuersetin, koronavirüs enfeksiyonuna karşı potansiyeli araştırılan doğal bileşiklerden biriydi, çünkü viral replikasyonu inhibe ettiği gösterilmiştir.
- Alerji
Belirli bitkilere veya polenlerine karşı alerjiler oldukça yaygın olduğundan, bu bileşene karşı herhangi bir alerjik reaksiyon olup olmadığını öncelikle test etmek çok önemlidir.
- İlaç etkileşimleri
Genellikle, kuersetin, karaciğerde metabolize edilen, P-glikoprotein pompaları tarafından taşınan veya böbrekler aracılığıyla atılan birkaç ilaçla etkileşime girer. Bu nedenle, başka ilaçlar kullanıyorsanız, bu takviyeye başlamadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir. Özellikle, bu bileşik, kinolon antibiyotikler, warfarin veya antihipertansif ve anti-diyabet ilaçları ile birlikte alınmamalıdır.
- Hamilelik ve emzirme
Kuersetin takviyesi kullanımının hamilelik ve emzirme sırasında güvenliğini destekleyecek yeterli çalışma bulunmamaktadır.
- Böbrek hastalıkları
Kuersetin, öncelikle böbrekler aracılığıyla atılır.
- Birçok akademik çalışma, kuersetinin insan sağlığı üzerindeki faydalı etkilerini önerse de, klinik sonuçlar bu sonuca destek vermemektedir, çünkü düşük emilim nedeniyle kuersetinin çok düşük oral biyoyararlanımı, vücutta etkinliğini engellemektedir.
- Egzersizden önce ağız yoluyla alınan kuersetin, yorgunluğu azaltmaz veya atletik performansı artırmaz.
- Kuersetin, önerilen dozlarda kısa süreli kullanımda çoğu insan için genellikle güvenli kabul edilir. Ancak, uzun süreli kullanımının veya yüksek dozlarının güvenliği tam olarak belirlenmemiştir.
Ay M, et al., Chapter 43 - Quercetin, in Nutraceuticals (Second Edition), Gupta RC, Lall R, and Srivastava A, Editors. 2021, Academic Press. p. 749-755. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780128210383000434
Baqer SH, Al-Shawi SG, and Al-Younis ZK, Quercetin, the Potential Powerful Flavonoid for Human and Food: A Review. (2024).
https://www.imrpress.com/FBE/articles/10.31083/j.fbe1603030
Brito JCM, et al., Effectiveness of supplementation with quercetin-type flavonols for treatment of viral lower respiratory tract infections: Systematic review and meta-analysis of preclinical studies. (2021).
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.7122
Derosa G, et al., A role for quercetin in coronavirus disease 2019 (COVID-19). (2021).
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.6887
Ferenczyova K, Kalocayova B, and Bartekova M, Potential Implications of Quercetin and its Derivatives in Cardioprotection. (2020).
https://www.mdpi.com/1422-0067/21/5/1585
Li Y, et al., Quercetin, Inflammation and Immunity. (2016).
https://www.mdpi.com/2072-6643/8/3/167
Rauf A, et al., Anticancer potential of quercetin: A comprehensive review. (2018).
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.6155
http://www.mobot.org/mobot/latindict/keyDetail.aspx?keyWord=quercetum#:~:text=quercetorum%3A%20an%20oak%20grove%2C%20forest,(s.f.IV)%20%2B%20etum%5D)%3B
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-294/quercetin